Ik krijg vaak de vraag van klanten: “Hoe kan ik het beste een oliemonster nemen zodat de analyse écht iets zegt over de staat van mijn installatie?” Een logische vraag, want een olieanalyse is alleen betrouwbaar als het monster representatief is. En dat gaat in de praktijk nogal eens mis. Bij Hitma ontvingen we vroeger regelmatig oliemonsters in augurkenpotjes, Appelsientjepakken of verfblikken. Daarmee kon ik als laborante onmogelijk een zuiver beeld geven van de werkelijke oliekwaliteit. Hoe moet het dan wel? In dit blog deel ik de gouden regels voor het nemen van een oliemonster, zodat jij zeker weet dat jouw olieanalyse de juiste inzichten geeft.
Waarom is correct oliemonsters nemen zo belangrijk?
Neem je een monster op de verkeerde manier, dan kun je verkeerde conclusies trekken. Dat kan leiden tot onnodige filterwissels of olieverversingen óf, erger nog, tot onverwachte schade en ongeplande stilstand van je hydrauliek- en/of smeeroliesysteem.
Ik neem graag de 4 vragen over oliemonstername die ik het vaakst ontvang met je door.
Vraag 1: Welke materialen gebruik ik voor een oliemonster?
Mijn antwoord: gebruik altijd speciaal gereinigde monsterflessen.
In ons laboratorium werken we met volgens ISO3722 geprepareerde glazen flessen. Die zijn gegarandeerd schoon en droog. Zo weet ik zeker dat wat ik meet, ook écht in de olie zit.
Gebruik je een augurkenpotje of onder de kraan omgespoelde fles, dan loop je het risico dat ik water of vuil meet dat al in de verpakking zat. Voor een wateranalyse geeft dat bijvoorbeeld een veel te hoog watergehalte, zonder dat dit iets zegt over jouw olie.
Praktische tip: heb je geen vast monsterpunt? Gebruik dan een handvacuümpompje met een schone slang.
Vraag 2: Waar neem ik het oliemonster?
Mijn antwoord: het hangt af van wat je wilt weten.
- Wil je slijtagedeeltjes opsporen? Neem dan een monster uit de retourleiding vóór het filter. Neem je een monster ná het filter, dan mis je mogelijk deeltjes die juist iets zeggen over slijtage of aankomende schade.
- Veel bedrijven gebruiken een filterhuis of bypassfilter als monsterpunt. Dat kan prima, maar let goed op of je vóór of ná het filter bemonstert.
- Een drainkraan van het reservoir is vaak minder geschikt. Daar verzamelen zich vuil en vocht. Als je dit punt gebruikt, spoel het dan eerst goed door.
Kortom: kijk kritisch naar de bestaande monsterpunten en pas ze aan waar nodig. Vaak zijn kleine wijzigingen al voldoende om een representatief monsterpunt te creëren.
Vraag 3: Onder welke omstandigheden moet ik het monster nemen?
Mijn antwoord: zorg dat je steeds onder dezelfde omstandigheden bemonstert.
Een turbine die draait, geeft een totaal ander oliemonster dan dezelfde turbine die stilstaat en afgekoeld is. Alleen door consequent bij gelijke bedrijfsomstandigheden monsters te nemen, kun je trends opbouwen en betrouwbare conclusies trekken.
Vergeet niet: geef altijd door wanneer er een oliewissel heeft plaatsgevonden. Nieuwe olie ziet er immers heel anders uit dan gebruikte olie.
Vraag 4: Hoe neem ik het oliemonster volgens de juiste procedure?
Mijn antwoord: volg altijd dezelfde stappen.
- Reinig het monsterpunt met een pluisvrije doek.
- Laat olie doorstromen om het punt door te spoelen.
- Raak de monsterkraan daarna niet meer aan.
- Vul de fles minimaal ¾ zonder de opening of dop aan te raken.
- Sluit direct af met folie en dop.
- Label het monster duidelijk met alle gegevens.
Heb je geen geprepareerde fles? Spoel het flesje dan eerst twee of drie keer met de olie uit het systeem voordat je het echte monster neemt.
Extra tip: laat monsters bij voorkeur nemen door een getrainde smeertechnieker of lubrication engineer, en zoveel mogelijk door dezelfde persoon. Dat verhoogt de reproduceerbaarheid. Je kunt de monstername ook laten verzorgen door de servicedienst van Hitma.
Voor meer informatie kun je op onze website ook de handleiding voor het nemen van een oliemonster uit een smeeroliesysteem raadplegen.
Een correct genomen oliemonster is de sleutel tot een betrouwbare olieanalyse en dus tot een gezonde, betrouwbare installatie.
Conclusie: een goed oliemonster is de basis van oliemanagement
Het lijkt misschien omslachtig om zoveel aandacht te besteden aan oliemonsternames, maar geloof me: ik heb vaak genoeg gezien wat er gebeurt als het fout gaat. Verkeerd genomen monsters leiden tot verkeerde conclusies en onnodige kosten.
Een correct genomen oliemonster is de sleutel tot een betrouwbare olieanalyse en dus tot een gezonde, betrouwbare installatie.
Wil je leren hoe je zelf de beste oliemonsters kunt nemen? Neem gerust contact met ons op. We helpen je graag verder met praktische tips en trainingen.